શા માટે અમેરિકામાં આજ સુધીમાં એક પણ મહિલાને નથી મળ્યું રાષ્ટ્રપતિ પદ ?

અમેરિકામાં રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીની વચ્ચે રાષ્ટ્રપતિ ટ્રંપે તાજેતરમાં ચોંકાવનારી ટિપ્પણી આપી છે. તેઓએ ઉપ-રાષ્ટ્રપતિના પદની ઉમેદ્દવાર કમલા હેરિસને નિષ્ફળ કહેતા કહ્યું હતું કે, તેની દીકરી ઈવાંકા રાષ્ટ્રપતિ બની શકે છે. ટ્રંપની આ વાત ઘણી મહત્વપૂર્ણ છે. કારણ કે સુપર પાવર કહેવામાં આવનારા દેશ અમેરિકામાં આજ સુધી એક પણ મહિલા રાષ્ટ્રપતિ પદ પર આવી નથી. તો આજે આ લેખમાં અમે તમને જણાવશું કે શા માટે અત્યાર સુધીમાં અમેરિકામાં કોઈ મહિલાને રાષ્ટ્રપતિ પદ ન મળ્યું. તેનું કારણ જાણીને તમને પણ આશ્વર્ય થશે. 

અમેરિકામાં કેવી છે અત્યારની પરિસ્થિતિ : અત્યારે તો અમેરિકામાં 3 નવેમ્બરના રોજ ચૂંટણી યોજવામાં આવી છે. સત્ત્તારુઢ પાટી રિપબ્લિકના વિપક્ષમાં ડેમોક્રેટિક પાર્ટીના 21 પ્રત્યાશિયોં માંથી 6 મહિલા હતી. અમેરિકામાં આવું લગભગ પહેલી વાર બન્યું છે. જ્યારે કોઈ પણ પાર્ટીમાં પ્રાઈમરી ઇલેક્શનમાં આટલા લોકો રાષ્ટ્રપતિ અથવા ઉપરાષ્ટ્રપતિ બનવાના મેદાનમાં આવ્યાં. તેમાંથી ઉપરાષ્ટ્રપતિ માટે મૂળ ભારતીય કમલા હેરિસને પસંદ કરવામાં આવ્યા. એટલે કે મહિલાઓની ઉમેદવારી બાદ પણ બધી ચૂંટણી બે પુરુષોની વચ્ચેની લડાઈ બની ગઈ છે. 

યૂએસમાં રાષ્ટ્રપતિ અથવા ટ્રંપ હશે અથવા તો બિડેન. ડેમોક્રેટ્સને જીત મળી શકે તો એક મહિલા એટલે કે કમલા હેરિસ મોટા પદ પર આવશે. પરંતુ રાષ્ટ્રપતિ પદ માટે તેમની ઉમેદવારી ક્યાંય નથી. હિલેરી પહેલી હતી જેણે પ્રેસિડેન્ટ માટે ઉમેદવારી નોંધાઈ : સુપર પાવર અને ટેકનીકથી લઈને સૈન્ય તાકાતમાં પણ ખૂબ જ મોર્ડન સમજનારી અમેરિકામાં રાષ્ટ્રપતિ પદ માટે મહિલાએને નબળી માનવાની માનસિકતા પહેલેથી જ છે. જો આપણે વર્ષ 2016 ના રાષ્ટ્રપતિ ચૂંટણીની વાત કરીએ તો ટ્રંપના વિપક્ષમાં હિલેરી ક્લિંટન એવી મહિલા હતી. જેણે સીધી રાષ્ટ્રપતિના ઉમેદવારી મેળવી હતી. ત્યાર બાદ હિલેરીની હાર થઈ, ઘણા લોકોએ કહ્યું હતું કે, તેમના મહિલા હોવાના કારણે સારું કેમ્પિયન હોવા છંતા તે હારી ગઈ છે. 

સ્પષ્ટ રીતે જોઈ શકાય છે ભેદભાવ : કમલા હેરિસ નસ્લી ભેદભાવ માટે રેડ લિસ્ટમાં છે. પરંતુ રાષ્ટ્રપતિના પદ માટે તેઓને પાર્ટીમાં ઉમેદવારી સાબિત કરી ચૂક્યા છે. બિડેનના એજન્ડા વધુ અસ્પષ્ટ છે. બરાક ઓબામાના સમયમાં ઉપ-રાષ્ટ્રપતિ રહેલા બિડેને વિદેશનીતિમાં ઘણી ભૂલો કરી, જેનાથી અમેરિકા અને રશિયાના સંબંધો ખરાબ થયા. ત્યાર બાદ પણ હેરિસની ઉપર બિડેનને પ્રાથમિકતા આપી છે. 

ટાઇમ પત્રિકામાં આવેલા એક રિપોર્ટ અનુસાર, રાષ્ટ્રપતિ પદ માટે ડેમોક્રેટ્સની તરફથી ઉમેદવારી જતાવી ચૂકેલી એલિઝાબેથ વોરેને પણ સ્વીકાર્યુ છે કે, મહિલાઓની સાથે ભેદભાવ થાય છે. માર્ચમાં એક ઇન્ટરવ્યૂ દરમિયાન વોરેનને કહ્યું કે, જો અમે કહી દઇએ કે અમારી સાથે ભેદભાવ થાય છે તો લોકો અમને રડતા કહેશે. અને જો અમે એમ કહીએ કે અમારી સાથે ભેદભાવ નથી થઈ રહ્યો તો મહિલાઓ સાથે અન્યાય થશે. વર્ષ 2016 માં ચૂંટણી હાર્યા બાદ હિલેરી ક્વિલંટને પણ પોતાના ઇન્ટરવ્યૂમાં આ વાતનો સ્વીકાર કર્યો હતો. તે કહે છે કે, દરેક મહિલાની પાછળ એક ડબલ સ્ટેંન્ડર્ડ ચાલે છે, જે તેને પાછળ રાખે છે. અન્ય દેશોમાં ટોચ પર પહોંચી ચૂકી છે મહિલાઓ : સુપર પાવર દેશ કહેવાતો અમેરિકામાં રાજનીતિમાં જ આવું છે. દુનિયાના ઘણા દેશોમાં મહિલાઓ સર્વોચ્ચ પદ પર રહી ચૂકી છે. ઉદાહરણ રીતે વર્ષ 1966 માં ઇન્દિરા ગાંધી આઝાદ ભારતની પહેલી વડાપ્રધાન બની હતી. વર્ષ 1969માં ગોલ્ડા માઈર ઇઝરાયેલની પહેલી મહિલા વડાપ્રધાન બની. ઉલ્લેખનીય છે કે, ભારત અને ઇઝરાયેલને લગભગ સાથે જ આઝાદી મળી હતી. મહિલા આઝાદીના નામે કોઈ ગણનાના પામે, તેવો દેશ એટલે કે પાકિસ્તાન. પાકમાં પણ 1988 માં બેનજીર ભુટ્ટો પહેલી મહિલા પ્રધાનમંત્રી બની હતી. 90 ના દાયકામાં આયરલેન્ડ, લિથુઆના, ફ્રાંસ, તુર્કી, પોલેન્ડ અને કેનેડામાં મહિલાઓ સર્વોચ્ચ પદ પર રહી ચૂકી છે. ફિનલેન્ડની સના મેરિન દુનિયામાં સૌથી યુવા સર્વોચ્ચ પદ મેળવનાર નેતા બની છે. 

અમેરિકામાં શું છે સમસ્યા ? : હવે એ વિચારવા જેવી વાત છે કે, અમેરિકાની પાછળ ઘણા દેશો ચાલે છે. જો તેમાં મહિલાઓ ટોપ પર આવી શકે છે તો અમેરિકામાં અત્યાર સુધીમાં આવું કેમ નથી ? હકીકતમાં અમેરિકામાં એ વાત લોકપ્રિય છે કે બીજા દેશોમાં પાર્લિયામેંટ્રી સિસ્ટમ હેઠળ સંસ્થાની અંદર જ વોટ હોય છે. તેના વિશે અમેરિકા વિશેના એક્સપર્ટ ડેબી વાલ્સ કહે છે કે, લોકો પાર્ટીને વોટ કરે છે અને પાર્ટી પીએમને પસંદ કરે છે. જ્યાં સીધા પીએમ કે પ્રેસિડેંટને જ પસંદ કરવામાં આવે છે. ત્યાં મહિલાઓની માટે મુશ્કેલી એ છે કે, તેઓ આક્રમક રીતે નથી જોડાઈ શકતી. 

મહિલાઓનું વર્ચસ્વ જોવાની આદત : એક બીજું કારણ પણ છે. જેવી રીતે યુરોપમાં ઘણા દેશોમાં મહિલાઓ રાજાશાહી પરિવારમાં રહેલી, તેમનું વર્ચસ્વ રહ્યું હોય તેવામાં લોકતાંત્રિક સિસ્ટમની સાથે દરેક મહિલાઓને સ્વીકારવામાં આ દેશોની જનતાને પરેશાની થાય છે. જો મહિલા કોઈ રાજનેતાના ઘરથી સંબંધ ધરાવતી હોય તો જનતા તેને સ્વીકારે છે. જેવી રીતે ઇન્દિરા ગાંધી અને બેનજીર ભુટ્ટો હતા. ત્યાં અમેરિકામાં અત્યારે રાષ્ટ્રપતિની વાત કરીએ તો સામાન્ય રીતે પુરુષો વધારે શ્વેત પુરુષની ઇમેજ આવે છે. 

Leave a Comment